Τρίτη 26 Ιουνίου 2012

ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΑΒΑΣΗ ΣΤΗΝ ΒΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΕΓΚΛΗΜΑ


ΑΝΟΙΚΤΗ ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΠΡΟΣ ΟΛΟΥΣ ΤΟΥΣ ΦΟΡΕΙΣ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΠΟΛΙΤΕΣ ΑΥΤΟΥ ΤΟΥ ΤΌΠΟΥ.



Αγαπητοί μου αδελφοί και φίλοι

Χαίρετε.

Περίλυπος εστίν η ψυχή μου έως θανάτου. Είπε ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός, στους μαθητές και αποστόλους του, λίγο πριν το μαρτύριο του Σταυρού. Όταν η κοινωνία εκείνης της εποχής, την οποία ευεργέτησε με τα θαύματα του και θεράπευε, ξεσηκώθηκε οχλοκρατούμενη εναντίον του, να τον Σταυρώσει. Μη μπορώντας, να κατανοήσει, την εξ ύψους παιδεία και καλλιέργεια των φωτισμένων λόγων του και το μεγαλείο του πολιτισμού που έφερναν στον κόσμο ώστε να συγχωρεί και τους σταυρωτές ακόμα και σήμερα αν είχαμε την πίστη εκείνη που θα έπρεπε να έχομε το ίδιο θα μας έλεγε.

Περίλυπος εστί και η ψυχή όλων σήμερα, με τα γεγονότα που διαδραματίζονται αυτέ τις ημέρες, στην μικρή, τοπική κοινωνία την οποία ζούμε. Που από την χαρά περάσαμε στην λύπη, χωρίς να έχουμε καταλάβει την αλλαγή των συναισθημάτων μας.

Δύο άνθρωποι κυριολεκτικά της διπλανής  πόρτας, οικογενειάρχες, άνθρωποι με αξίες και αρχές, έφυγαν από ανάμεσα μας, όχι με το πλήρωμα του χρόνου και με την οριοθέτηση του νήματος της ζωής από τον ίδιο το δημιουργό. Αλλά με την εντολή του διαβόλου, ο οποίος όπλιζε το χέρι ενός συνανθρώπου και συντοπίτη μας, οδηγώντας τον σταδιακά σε μία παραβατικότητα και μία εγκληματικότητα, μέχρι και τον φόνο.

Ο Μανώλης δείγμα και πρότυπο οικογενειάρχη, βιοπαλαιστή, που με τον ιδρώτα του, χωρίς να θέλει το κακό κανενός, έκανε οικογένεια και μεγάλωσε και ανάθρεψε τα παιδιά του, για όλους τους ανθρώπους της μικρής μας κοινωνίας είχε να πει έναν καλό λόγο και πάντα αντιμετώπιζε με χιούμορ, τα καλά και τα κακά γεγονότα της ζωής.

Ο Πρίαμος ένας άνθρωπος που δούλευε για τον αθλητισμό και τον πολιτισμό. Πρωτεργάτης σε πολιτιστικά και κοινωνικά δρώμενα, με όραμα να κάνει τούτη τη μικρή μας κοινωνία να έλθει στις παλιές της δόξες, προβάλλοντας την ιστορία και τον πολιτισμό της. Οικογενειάρχης και αυτός με αρχές και αξίες με παιδία που το τρίτο δεν πρόλαβε να το χαρεί.

Τα γεγονότα γνωστά και δεν έχει κανένα νόημα πια να τα επαναλαμβάνουμε, κάνοντας ηθελημένα η άθελα μας τα πράγματα πιο δύσκολα από ότι είναι ετούτη τη στιγμή. Σημασία όμως έχει τι θα κάνουμε, από εδώ και εμπρός, ούτως ώστε να είναι τα τελευταία θύματα, κάθε μορφής βίας, παραβατικότητας και εγκληματικότητας.

Θυμίζω τα λόγια του μεγάλου κρητικού συγγραφέα και στοχαστή Νίκου Καζαντζάκη « και μονάχος μου πρέπει να παλεύω για να σωθεί αυτός ο κόσμος, γιατί αν δε σωθεί πάλι και μόνος μου θα φταίω.   

Η πρωτόγονη βία που μέσα σε κάποιο φυσικό πλαίσιο, θεωρείται αυτονόητη και η απουσία της θα ήταν σοβαρό μειονέκτημα για το πρωτόγονο άνθρωπο, πέρασε  στις μετέπειτα οργανωμένες κοινωνίες προς δύο δρόμους. Στον ένα δρόμο,  πήρε τη μορφή του πολέμου, ο οποίος γίνεται με την ευλογία των επίσημων αρχών και στον άλλον δρόμο, πήρε τη μορφή της κοινωνικής βίας και εγκληματικότητας που θεωρείται καταδικαστέα από κάθε εχέφρονα πολίτη.

Και ενώ τον πόλεμο ακόμα μέχρι σήμερα ένα μέρος της ανθρωπότητας τον αποδέχεται ως αναγκαίο κακό και δίνει το συγχωροχάρτι στους ήρωες που έχουν βάψει τα χέρια τους με αίμα, την κοινωνική βία και εγκληματικότητα την απορρίπτουν όλοι ως μια μη φυσική κατάσταση, ως μια κοινωνική ανωμαλία που πρέπει οπωσδήποτε να περιοριστεί, εάν όχι και να σταματήσει . Κανείς άνθρωπος με λογική, δεν θεωρεί ήρωες τους μαχαιροβγάλτες, τους μαφιόζους, τους ληστές τραπεζών και τους δολοφόνους αθώων ανθρώπων.


Ή μήπως κάνω λάθος;

Υπάρχουν κάποιες περιπτώσεις που ο κόσμος άθελα του στρέφεται με συμπάθεια προς τέτοιες εγκληματικές φυσιογνωμίες για λόγους που μόνο η ψυχιατρική μπορεί να εξηγήσει. Βιαστές και δολοφόνοι γυναικών γίνονται αντικείμενο λατρείας άλλων γυναικών που τους στέλνουν ερωτικά γράμματα στη φυλακή. Ληστές και φονιάδες αντιμετωπίζονται από μια μερίδα της κοινής γνώμης με θαυμασμό περίπου σαν ήρωες πολέμου. Το αιμομικτικό, δολοφονικό ζεύγος Μπόνι και Κλάιντ έγινε ακόμα και κινηματογραφική ταινία και οι θεατές πολύ τους συμπάθησαν, έτσι όπως τους απέδωσε στην οθόνη ο Άρθουρ Πεν.

Να είναι άραγε αυτό ένας μακρινός απόηχος του θαυμασμού που νιώθουμε για τα ισχυρά αρσενικά που επέβαλλαν κάποτε τη βία; Γίνονται αυτοί ένα είδος λαϊκών ηρώων σε εποχές που δεν υπάρχει πόλεμος; Το να τα βάζει κάποιος με μια ολόκληρη κοινωνία και με μια αστυνομία που τον κυνηγά ανελέητα κι αν τον τσακώσει είναι βέβαιο ότι θα τον κάνει κόσκινο από τις σφαίρες, του προσδίδει μια γοητεία, στην οποία ο απλός κόσμος δεν μπορεί να αντισταθεί;

Αυτό είναι ένα ζητούμενο.

Όπως ζητούμενο είναι γιατί σε εποχές ειρήνης φαίνεται να αυξάνεται η κοινωνική βία και η εγκληματικότητα, ενώ από την άλλη η Πολιτεία δείχνει ανίκανη να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά αυτό το σοβαρό πρόβλημα.

Σκοτεινοί τύποι βρίσκουν την ευκαιρία σε ειρηνικές διαδηλώσεις να καταστρέψουν καταστήματα, να βάλουν φωτιές, να τραυματίσουν, ακόμα και να σκοτώσουν άσχετους πολίτες. Στα γήπεδα η βία είναι πολλές φορές ανεξέλεγκτη, γίνονται καταστροφές, πέφτει ξύλο, φίλαθλοι τραυματίζονται, οι δρόμοι πλημμυρίζουν από εξαγριωμένους νεαρούς και τρέμει κανείς μη βρεθεί στο διάβα τους. Βόμβες εκρήγνυνται πού και πού, άνθρωποι διαμελίζονται.
Συμμορίες λυμαίνονται τις συνοικίες, καμιά φορά δολοφονούν αυτούς που ληστεύουν, άλλοτε απλώς τους γρονθοκοπούν. Στα πλαίσια του ψεύτικου και κακού εγωισμού γίνονται δολοφονίες και εγκλήματα, που καμιά φορά έχουν και θύματα, ανθρώπους που έτυχε να περνούσαν  δίπλα από ένα τέτοιο καβγά ή να πίνουν ήσυχα στο διπλανό μαγαζί τον καφέ τους.  Κατόπιν στην τηλεόραση εμφανίζονται νομοταγείς πολίτες που σείουν απειλητικά τις καραμπίνες τους, που έχουν αποκτήσει ή με νόμιμο ή με παράνομο τρόπο, έτοιμοι να ξεπαστρέψουν τους ληστές που θα τολμήσουν να παραβιάσουν τον ιδιωτικό τους χώρο, και αυτούς που θα τολμήσουν, να πειράξουν τα αγαπημένα τους πρόσωπα.

Κοινό μυστικό είναι, ότι πια τα πράγματα δεν μπορούν να ελεγχθούν, ότι πάνε από το κακό στο χειρότερο, ότι είμαστε όλοι έρμαια της βίας και της εγκληματικότητας που δεν μπορεί κανείς να αναχαιτίσει. Πολλές αναλύσεις και συζητήσεις γίνονται γι’ αυτό το θέμα και αναζητούνται οι υπαίτιοι που άλλοτε είναι η ανεπαρκής αστυνόμευση, άλλοτε η έλλειψη αγωγής από την οικογένεια και το σχολείο, άλλοτε οι αλλοδαποί, άλλοτε τα video games, άλλοτε η χαλάρωση των ηθών, άλλοτε η τηλεόραση και άλλοτε όλα αυτά μαζί. Κατηγορούνται επίσης η σύγχρονη τάση για εύκολο πλουτισμό και η απληστία που παρασύρουν πολλά άτομα με χαλαρή συνείδηση σε βίαιες αντικοινωνικές συμπεριφορές.

Έχει όμως πράγματι αυξηθεί τόσο πολύ η εγκληματικότητα ή έχει αυξηθεί η ενημέρωσή μας γι αυτήν; Φαίνεται ότι μάλλον έχουν αυξηθεί και τα δύο.

Μια άλλη πλευρά αυτού του προβλήματος είναι κατά πόσον η βία και η συνακόλουθη εγκληματικότητα λειτουργούν σαν ασφαλιστική δικλίδα σε περιόδους μακράς ειρήνης, όταν οι άνθρωποι απέχουν από τη βία του πολέμου και συσσωρεύουν εντός τους αποθέματα επιθετικότητας που δεν ξέρουν πού να τα διοχετεύσουν.

Μήπως τελικά οι κυβερνήσεις δεν είναι τόσο αδιάφορες και η αστυνομία όχι και τόσο ανίκανη, όσο νομίζουμε;

Οι ταραξίες που κάθε λίγο και λιγάκι αναστατώνουν τον τόπο, είναι πολύ εύκολο να συλληφθούν. Ο κόσμος απορεί γιατί η αστυνομία δεν το κάνει και δίνονται γι αυτό διάφορες εξηγήσεις. Η πιο συνηθισμένη είναι ότι αυτές οι ταραχές εξυπηρετούν σκοτεινούς κύκλους και σκοτεινά συμφέροντα. Πολύ πιθανό.

Μια εξήγηση που δεν ακούγεται καθόλου είναι ότι με αυτό τον τρόπο εκτονώνεται - με κάποιες αβαρίες εννοείται - η συσσωρευμένη βία που αποθηκεύεται σιγά-σιγά μέσα μας σε περιόδους ειρήνης και η οποία, αν δεν εκτονωθεί, είναι πολύ επικίνδυνη και δεν ξέρουμε πού μπορεί να οδηγήσει.

Ο αθλητισμός π.χ. εκτός του ότι είναι μια πολύ υγιεινή συνήθεια για όσους τον ασκούν, είναι επίσης και μια πρώτης τάξεως ασφαλιστική δικλίδα για όσους τον παρακολουθούν. Ειδικά όταν πρόκειται για ομαδικά αθλήματα, όπως το ποδόσφαιρο. Εδώ μπορεί κανείς να βγάλει από μέσα του πολλές εντάσεις με νόμιμο τρόπο και δεν χρειάζεται μεγάλη φαντασία για να καταλάβουμε ότι πρόκειται για ένα πολεμικό παιχνίδι, εφόσον έχουμε δυο ομάδες που επιτίθενται η μία στην άλλη με στόχο να νικηθεί η μία και να νικήσει η άλλη. Έτσι, με αυτή τη συμβολική βία μπορεί να εκτονωθεί κανείς, αλλά καμιά φορά δεν είναι αρκετό αυτό. Τότε η βία θα γίνει πραγματική, θα σπάσουν καθίσματα, θα μπουν φωτιές και θα πέσει και ξύλο. Δεν πειράζει, αρκεί να μη γίνει κανένας φόνος. Το θέμα είναι να εκτονωθεί ο κόσμος, όλοι αυτοί οι άνδρες της γόνιμης ηλικίας δηλαδή που τους τρελαίνει η τεστοστερόνη τους.

Και τα κλασικά αθλήματα του στίβου, πολύ πιο ευγενικά αυτά, έχουν καθαρή πολεμική προέλευση. Το ακόντιο, ο δίσκος, η σφαίρα, ο δρόμος,
όλα υποδηλώνουν πολεμική δραστηριότητα, αλλά η εκτόνωση που προσφέρουν στο κοινό δεν είναι σπουδαία. Μια καλή εκτόνωση πάντως είναι να παρακολουθεί κανείς αγώνες πυγμαχίας ή μποξ.

Πολεμική δραστηριότητα υποδηλώνουν επίσης και οι ταραχές που γίνονται στις πόλεις κατά καιρούς. Δεν είναι καθόλου ευχάριστο να βλέπει κανείς κτήρια να καίγονται, βιτρίνες να σπάνε, αυτοσχέδιες βόμβες να εκρήγνυνται. Αλλά με τέτοια επεισόδια ξαναζεί φαίνεται η συλλογική μας μνήμη τους αμέτρητους πολέμους που έχει βιώσει το είδος μας και η πολεμική ατμόσφαιρα λίγων ωρών είναι πιθανό να μάς απαλλάσσει από τις συσσωρευμένες εσωτερικές μας εντάσεις. Ίσως, αν δεν συνέβαιναν όλα αυτά, να είχαμε πραγματικό πόλεμο.
Κι αυτόν κανείς μας δεν τον θέλει σήμερα πια.

Μπορεί λοιπόν η κοινωνική βία και εγκληματικότητα να μην πατάσσεται ικανοποιητικά, επειδή κάποιοι σκέφτονται ότι με αυτό τον τρόπο οι πιο ζωηροί και ταραχώδεις συμπολίτες μας βρίσκουν διέξοδο και δεν προχωρούν στα χειρότερα, στα οποία πολύ εύκολο είναι παρασυρθεί κατόπιν ολόκληρη η κοινωνία. Αν κάτι τέτοιο έχουν στο νου τους οι ιθύνοντες κανείς δεν μπορεί να το πει με σιγουριά. Ωστόσο οι ισορροπίες σε τέτοιες περιπτώσεις είναι αρκετά εύθραυστες και, όταν βλέπουμε πολίτες να κραδαίνουν όπλα για την αυτοάμυνά τους, μάλλον η ζυγαριά έχει αρχίσει να γέρνει προς την επικίνδυνη μεριά.

Τον τελευταίο καιρό πάντως στον τόπο μας έχουν συμβεί αποτρόπαιοι φόνοι που σηματοδοτούν το τέλος των κοινωνικών αντοχών μας. Αν μια συμβολική βία είναι απαραίτητη για να εκτονώνονται τα πιο ζωηρά στοιχεία της κοινωνίας, η πραγματική βία, δηλαδή ο φόνος, δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή ούτε από τους πολίτες ούτε από αυτούς που έχουν την εξουσία. Κι αν οι κρατούντες την εξουσία δεν έχουν και την ικανότητα να περιορίσουν τη βία στις συμβολικές μορφές της, οι πολίτες θα καταφύγουν στην πραγματική βία είτε μιμούμενοι τους παραβάτες είτε αμυνόμενοι εναντίον τους. Αυτό με άλλα λόγια σημαίνει ότι ο κοινωνικός ιστός θα αρχίσει να ξηλώνεται και θα γυρίσουμε πάλι σε εποχές που έχουμε ξεχάσει, τότε που ο καθένας υπεράσπιζε τον εαυτό του μόνος του και το κράτος ήταν απλώς μια εικόνα στο βάθος.

Για να το πούμε αλλιώς: μια μορφή βίας μπορεί να είναι αναγκαίο κακό σε μια ειρηνική κοινωνία που χρειάζεται τις ασφαλιστικές δικλίδες της, αλλά η αιματηρή και επαναλαμβανόμενη βία δεν είναι πια δικλίδα, είναι ξεκλείδωτες και ορθάνοιχτες θύρες για να ορμήσει μέσα ανεξέλεγκτη η εγκληματικότητα.

Η βία αποτελεί δομικό χαρακτηριστικό της συγκρότησης των κοινωνιών και δεν έχει παρατηρηθεί μέχρι σήμερα κοινωνία χωρίς βία. Στις μέρες μας, όμως, η κατάσταση έχει ξεφύγει του ελένχου. Η αποθέωση της βίας και η διαρκώς αυξανόμενη προβολή της, η αποπροσωποποίηση των σχέσεων, η κοινωνική αναλγησία, η διάρρηξη του κοινωνικού ιστού, ο ανταγωνισμός, η αποθέωση του ατομικού επιτεύγματος και η μοναχική πορεία χωρίς οράματα, στόχους και ιδανικά καθιστούν το σύγχρονο άνθρωπο ευάλωτο στην εκδήλωση βίαιων συμπεριφορών.

Για μια ορθολογική πολιτική, ας το πούμε, αντιμετώπισης της κλιμακούμενης βίας απαιτείται επαναπροσδιορισμός του ρόλου και της αποστολής της Αστυνομίας ως κατεξοχήν φορέα παροχής ασφάλειας, μεταρρύθμιση στην οργάνωση και τη λειτουργία της, αποκατάσταση των σχέσεων εμπιστοσύνης και συνεργασίας με τους πολίτες και σαφής καταγραφή της πραγματικών διαστάσεων του φαινομένου που θέλουμε να αντιμετωπίσουμε.

Αναφορικά με τον εκσυγχρονισμό της λειτουργίας των διωκτικών αρχών απαιτείται: 1) αλλαγή της νομοθεσίας αναφορικά με τη χρήση των όπλων, 2) προσαρμογή των διεθνών προτύπων στις ανάγκες και τις ιδιαιτερότητες της Ελληνικής περίπτωσης, 3) δημιουργία ειδικών ομάδων δίωξης με εξειδίκευση σε ιδιαίτερα εγκλήματα, 4) ενίσχυση των πεζών περιπολιών, 5) πάταξη της διαφθοράς και ενίσχυση των μηχανισμών αυτοκάθαρσης, 6) πρόσληψη και αξιοποίηση του επιστημονικού προσωπικού,(ψυχίατρων, ψυχολόγων, κοινωνιολόγων θεολόγων και ιερέων) 7) ορθολογική κατανομή του έμψυχου δυναμικού με βάση τις ανάγκες της κάθε περιοχής για αστυνόμευση, 8) ανανέωση και εκσυγχρονισμός της υλικοτεχνικής υποδομής, 9) εκπαίδευση του προσωπικού σε ζητήματα προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, 10) ενδυνάμωση της συνεργασίας των σωμάτων δίωξης της εγκληματικότητας  11) δημιουργία κοινού θαλάμου επιχειρήσεων και συντονιστικού οργάνου διαχείρισης κρίσεων. 12) έναρξη ημερίδων και συνεδρίων, διαλέξεων και ομιλιών, για την  ενημέρωση της κάθε τοπικής κοινωνίας και 13) αξιοποίηση πολιτισμικών συλλόγων και κάθε όμοιου φορέα.  

Υπάρχουν λύσεις για τον έλεγχο της αυξανόμενης βίας και εγκληματικότητας. Απαιτείται, όμως, πρώτα και κύρια μια πολιτική κοινωνικής πρόληψης και η απομάκρυνσή μας από το απόλυτα κατασταλτικό μοντέλο, το οποίο ούτε αποτελέσματα φέρνει αλλά και έχει αποτύχει διεθνώς.

Η κάθε κοινωνική οργάνωση έχει τα επίπεδα της βίας που της αξίζουν. Οι δείκτες των επιπέδων της βίας που παρουσιάζει μια κοινωνία στο χώρο και το χρόνο, αποτελούν την πλέον αξιόπιστη μονάδα μέτρησης των φαινομένων κοινωνικής παθογένειας. Συνεπώς, προκειμένου να προληφθεί μια μελλοντική έξαρση της φαινομένων βίας θα πρέπει να καταβληθεί συντονισμένη προσπάθεια για τη μείωση των δεικτών κοινωνικής παθογένειας που ενδημούν στο σύγχρονο κόσμο.

Πρέπει, δηλαδή, να καταβληθούν συντονισμένες προσπάθειες για να μειωθεί η ανεργία, κυρίως των νέων ανθρώπων, να αυξηθεί το βιοτικό και το εκπαιδευτικό επίπεδο των πολιτών, να αναβαθμισθεί το κοινωνικό κράτος, να δοθούν ευκαιρίες στους νέους και να διασφαλισθούν τα μέσα για την επίτευξή τους, να επαναπροσδιορισθούν οι στόχοι της νέας γενιάς, να μειωθεί το άνοιγμα της ψαλίδας μεταξύ πλουσίων και φτωχών, να αμβλυνθούν οι ανισότητες, να ενσωματωθούν οι κοινωνικά αποκλεισμένες και οι μειονοτικές ομάδες του πληθυσμού. Πρέπει, δηλαδή, να καταβληθεί κάθε δυνατή προσπάθεια για τη δημιουργία μιας κοινωνίας συνοχής και αλληλεγγύης

τις ευθήνες τις έχουμε όλοι σαν τοπική κοινωνία εκει που μας αναλώγουν. Αλλα χρειάζεται και πρωτοβουλία και σαν τοπική κοινωνία αλλά και σαν κοινωνία με μία ευρήτρη ένοια.Αν θα υπάρξουν και άλλα θύματα θα έιμαστε και ασυνχώριτοι και αμετανοήτοι. Με την ελπίδα και την πεποίθηση ο Πρίαμος και ο Μανώλης να είναι τα τελεύταια θύματα του φαινομένου τις βίας, της παραβατηκότητας και της εγκληματικότητας.



Προφήτης Ηλίας  26 Ιουνιου 2012





Π ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΦΟΡΤΕΤΣΑΝΑΚΗΣ

ΙΕΡΕΑΣ – ΕΦΗΜΕΡΙΟΣ Ι.Ν ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΒΟΥΡΒΟΥΛΙΤΟΥ

ΚΑΤΟΙΚΟΣ ΠΡΟΦΗΤΗ ΗΛΙΑ.